اونیکولیز
اونیکولیز به معنی جدا شدن بدون درد ناخن از بستر آن است. جدا شدن ممکن است از کناره‌ها و یا انتهای دیستال (دور) شروع شود. از علت‌هایی که باعث این حالت می‌شوند می‌توان از پسوریازیس (شایع‌ترین سبب)، هیپرتیروئیدیسم، تروما، عفونت کاندیدیایی، سودومونایی، داروها (مثلاً تتراسایکلین که می‌تواند باعث اونیکولیز حساس به نور شود) و آلرژی‌های تماسی نام برد. کارهای منزل در صورتی که بدون دستکش و سنگین باشد، یکی از علت‌های اونیکولیز محسوب می‌شود. داروهای دیگری که ممکن است باعث اونیکولیز شوند، مینوسیکلین و قرص‌های جلوگیری از بارداری هستند. صفحه ناخن محکم به بافت زیر آن چسبیده است اما در اثر عوامل مختلفی ممکن است انتهای ناخن از بستر بلند شود.

ضربه از علل اصلی و شایع‌ترین دلیل اونیکولیز یا جدا شدن ناخن از بستر است. بین علت‌های سیستمیک برای اونیکولیز می‌توان به کم خونی و برونشکتازی اشاره نمود. بغیر از پسوریازیس که درگیری شناخته شده‌ای در اونیکولیز دارد، لیکن پلان هم می‌تواند باعث اونیکولیز شود. تا ۵۰ درصد از بیماران مبتلا به پسوریازیس درگیری ناخن دارند. در پسوریازیس ناخن، ممکن است علاوه بر اونیکولیز، نقطه نقطه‌های فرورفته (Pitting) و لکه‌های زردرنگ شفاف زیر ناخن (Oli drop) دیده شود. بیماران مبتلا به اونیکولیز باید از نظر هیپرتیروئیدیسم بررسی شوند.

چرا ناخن از بستر جدا می‌شود؟
شایع‌ترین بیماری‌های پوستی‌ای که باعث این عارضه می‌شود، پسوریازیس، قارچ‌های ناخن، اگزمای ناخن یا بافت اطراف ناخن، عفونت‌های میکروبی زیر ناخن و زگیل زیر ناخن هستند. این مشکل می‌تواند عامل ابتلا به سایر مشکلات ناخن باشد. اونیکولیز عامل بدشکلی ناخن است و معمولا از ناحیه‌ای که ناخن از بستر جدا می‌شود به راحتی عفونت‌های قارچ و میکروبی نفوذ می‌کنند و باعث بروز عفونت‌های مزمن قارچی ناخن خواهد شد. به همین دلیل بیمار باید مرتب ناخن‌هایش را تمیز نگه‌دارد تا احتمال عفونت‌های ثانویه کمتر شود.

 
درمان
درمان اونیکولیز سخت است. اگر علت آن ضربه باشد، باید بیمار میزان ضربه را کم کند تا آسیب به ناخن کمتر شود اما اگر علت آن بیماری‌های پوستی باشد، با درمان‌های دارویی کنترل می‌شود. یکی از بیماری‌های داخلی‌ای که می‌تواند باعث ابتلا به اونیکولیز ‌شود، بیماری تیرویید است. البته برای تشخیص صددرصد باید از بیمار شرح حال گرفت. اگر در مناطق دیگر پوست، علایم پسوریازیس وجود داشته باشد، یعنی اونیکولیز یکی از علایم پسوریازیس است اما اگر علایمی وجود ندارد مثلا سر آرنج یا زانوی فرد پوسته‌های ضخیم ندارد و رنگ پوستش قرمز و ملتهب نیست و روی ناخن‌هایش سوراخ‌های فرورفته ندارد، یعنی مبتلا به پسوریازیس نیست. در ضمن لازم است بیمار آزمایش قارچ ناخن بدهد. اگر تمام احتمال‌ها رد شد و در شرح حال قید شود که فرد مشکل تیرویید داشته، یعنی پرکاری تیرویید عامل اونیکولیز اوست.

حتی اگر اختلال‌ تیرویید کنترل شده باشد، باز هم ممکن است فرد به مشکلات پوست و ناخن دچار شود. خیلی وقت‌ها مشکلات تیروییدی که منجر به مشکلات پوستی شده‌اند، درمان می‌شوند اما مشکل پوستی باقی می‌ماند. همان‌طور که مشکل تیرویید این بیمار بهبود یافته اما بیماری ناخنش همچنان ادامه دارد.

حتی بعد از درمان کامل تیرویید ممکن است فرد تا سال‌ها مشکل ناخن داشته باشد. البته با ادامه درمان، در نهایت این مشکل نیز حل خواهد شد. درمان دارویی اونیکولیز معمولا به کمک کورتون‌های موضعی انجام می شود.
درمان عمومی شامل بریدن بخش جداشده از بستر ناخن و خشک نگاه داشتن سطح زیر ناخن است. می‌توان از داروهای موضعی مثل تنتور ضدقارچ مایع که حاوی میکونازول است یا فلوکونازول خوراکی استفاده نمود.

با توجه به اینکه بدنبال اونیکولیز فراوانی عفونت‌های ثانویه زیادتر می‌شود، تمیز نگاه داشتن ناخن قسمت مهمی از درمان است. غالباً در درمان از کورتیکواستروئیدهای موضعی استفاده می‌شود.